Phương pháp tư duy kích hoạt

Kích hoạt là một kĩ thuật tư duy khá quan trọng. Tác động chính của phương pháp là đưa sự suy nghĩ ra khỏi các nề nếp tư duy cũ mà bạn thường dùng để giải quyết vấn đề.

Như đã giải thích trước đây, chúng ta tư duy bằng cách nhận thức và phản ứng lại chúng. Các phản ứng đáp trả này dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ và các mở rộng "có lý" từ các kinh nghiệm. Suy nghĩ của chúng ta thường ít vượt qua hay đứng bên ngoài của các kiểu mẫu cũ. Trong khi chúng ta có thể tìm ra câu trả lời như là một "kiểu khác" của vấn đề, cấu trúc não bộ sẽ tư động gây khó khăn cho chúng ta để liên kết các lời giải này.

Kích hoạt là một phương pháp dùng để giúp liên kết các kiểu tư duy khác nhau lại.

Phương pháp này được nghiên cứu bởi Edward de Bono, tiến sĩ Tâm lý học, giáo sư tại các trường đại học Oxford, Cambridge, và Harvard.

Các bước tiến hành

Bước 1


Hãy viết xuống nhiều mệnh đề ngớ ngẩn (không hợp lý lẽ, không dựa trên lập luận khoa học và có thể phản khoa học hay đi ngược với thực tế thường nhật một cách có chủ ý, trong đó chúng ta cho phép các tình huống là không có thực.

Các mệnh đề này cần thiết phải "ngu xuẩn" để tạo cú "sốc" (kích hoạt) cho hệ thống tư tưởng làm nó thoát ra ngoài những cung các suy nghĩ hiện có. Một khi chúng ta đã tạo ra các mệnh đề kích hoạt này, chúng sẽ làm ngưng các đánh giá phán quyết để mà tạo nên ý kiến mới. Kích hoạt đó cung cấp những điểm khởi đầu nguyên thủy cho sự sáng tạo. Các ý tưởng của phương pháp này thường là các bước mở đầu cho những ý tưởng mới.

Cách xếp đặt ra những mệnh đề kích hoạt như vậy đã được thấy rất nhiều trong các công án thiền (Zen koans) và các dạng thơ Haiku (Nhật). Kĩ thuật này, làm giảm các sức ỳ tâm lý trì trệ trong bộ óc, đã được phổ dụng ở Đông Phương từ lâu nhưng đôi khi làm khó khăn cho lối suy nghĩ kiểu Tây phương.

Chẳng hạn như chúng ta đưa ra câu: "Nhà không nên có nóc!". Thông thường thì điều này không phải là ý kiến hay. Mặc dù vậy, ý này dẫn đến suy nghĩ về các ngôi nhà "mở nóc" hay các ngôi nhà nóc trong suốt. Và bạn có thể vừa ngủ vừa... ngắm trăng. Còn nếu như bạn đã xem qua bộ phim "Xích Lô" thì hẳn bạn sẽ nhớ đến câu "người ta thì ngủ khách sạn 5 sao còn tao thi ngủ khách sạn ... ngàn sao" -- bạn cũng đã biến câu này thành thực tế vậy!




Bước 2


Khi đã tạo nên sự kích hoạt, bạn có thể kiểm nghiệm mệnh đề mình "ngớ ngẩn" mình vừa tạo ra qua các câu hỏi sau:


Quote:
- Các hậu quả, hiệu ứng của mệnh đề?
- Các lợi ích có thể nhận được?
- Tình huống đặc thù nào có thể làm cho nó trở thành lời giải bén nhạy?
- Các nguyên tắc, nguyên lý nào cần dùng để làm việc này và để nó hoạt động?
- Làm sao để nó hoạt động trong mọi thời điểm?
- Cái gì sẽ xảy ra nếu như một dãy các biến cố bị thay đổi?
Bạn có thể dùng danh sách các câu hỏi trên như là 1 khuôn mẫu cho các tình huống.